Αγιολογικά

Οι άγιοι Θεόδωρος και Θεοφάνης καταγόταν από την Παλαιστίνη. Μαθήτευσαν στη μονή του αγίου Σάββα και διακρίνονταν για τη γνώση των αγίων γραφών και της θεολογίας, καθώς και για την γνώση των αρχαίων Ελληνικών συγγραφών. Στα χρόνια του βασιλιά Λέοντα του Ε' ήλθαν στην Κωνσταντινούπολη. Λόγω της στάσης τους υπέρ των αγίων εικόνων, περιορίστηκαν σε κάποια Μονή στο Στόμιο της Μαύρης Θάλασσας. Ο βασιλιάς Μιχαήλ ο Τραυλός τους επανέφερε, αλλά αυτοί δεν θέλησαν να εξαγοράσουν την ησυχία τους με αδιαφορία στα εκκλησιαστικά ζητήματα. Έτσι εξέφρασαν με παρρησία τα φρονήματα τους και έτσι πάλι περιορίστηκαν από τον βασιλιά, σε κάποιο τόπο κοντά στο Σωσθένιο. Επί Θεοφίλου του Εικονομάχου στάλθηκαν στην Αφουσία, όπου παρά την αυστηρή επιτήρηση, εξακολουθούσαν να μάχονται κατά της εικονομαχίας. Τότε ο Θεόφιλος τους έφερε στην Κωνσταντινούπολη, τους μαστίγωσε ανελέητα και κατόπιν χάραξε στα μέτωπα τους με πυρακτωμένο σίδερο στίχους για να τους στιγματίσει. Για το λόγο αυτό ονομάστηκαν και οι δύο Γραπτοί. Κατά τα χρόνια του Πατριάρχη Ιωάννου Ζ', το 836-837, εξορίστηκαν πάλι στην Απάμεια της Βιθυνίας, όπου ο άγιος Θεόδωρος πέθανε, το 838. Μετά το θάνατο του αγίου Θεοδώρου ο άγιος Θεοφάνης εξορίζεται στην Θεσσαλονίκη. Όταν πέθανε ο εικονομάχος βασιλιάς Θεόφιλος ο Πατριάρχης Μεθόδιος χειροτόνησε τον άγιο Θεοφάνη Μητροπολίτη Νικαίας. Επιτέλεσε τα ποιμαντικά του καθήκοντα με σύνεση και διάκριση και εκοιμήθη εν ειρήνη.